Er zijn allerlei manieren waarop ‘goed bestuur’ ter sprake wordt gebracht. Zo kan het bijvoorbeeld gaan om de (juridische) vormgeving maar ook over de inhoud. Met betrekking tot ondernemingen zijn in verband met dat laatste in het Engelse taalgebied begrippen als “corporate social responsibility” en “corporate citizenship” niet ongebruikelijk. Vorm en inhoud staan echter niet los van elkaar en het valt op dat de begrippen transparantie, openheid en integriteit in deze een brugfunctie vervullen. Dit is niet alleen het geval bij ondernemingen, in relatie tot overheid, gezondheidszorg, etc. spelen zij ook een belangrijke rol in ‘goed bestuur’. Een en ander raakt de maatschappij als geheel, maar het betreft ook individuele organisaties. Transparantie lijkt daarbij de laatste tijd meer nadruk te krijgen. Een voorbeeld is de TESO (Texel’s Eigen Stoomvaart Onderneming, in 1907 opgericht door de eilandbewoners), drie jaar geleden in het nieuws omdat bij het verlenen van concessies “[..] transparantie en dus openbare aanbesteding onontkoombaar is [..]” (Dagblad Trouw 21-5-08). De eilandbewoners hebben geprotesteerd en er werd besloten dat de openbare aanbesteding niet doorgaat.
Wat er precies onder ‘transparantie’ wordt verstaan, welke grenzen en risico’s er zijn, is echter niet zo duidelijk en dat geldt ook de verhouding met openheid en integriteit. In dit artikel zal ik daarom aandacht geven aan genoemde noties en hun onderlinge verhouding. Aan het slot zal nog worden ingegaan op het voorbeeld van Nike1. Om te beginnen de achtergronden en betekenis van transparantie. De brugfunctie wordt niet geanalyseerd, dit vereist namelijk een aparte publicatie.
Lees verder »