Een Voorbeeld: Het zal je collega maar wezen...

Meer dan een derde van de werknemers houdt zich niet aan de richtlijnen voor brandveiligheid op het werk. Of ze weten er niets van. Dit blijkt uit een onderzoek van onder ongeveer 500 werknemers. 10 procent van de ondervraagden geeft aan dat het pand waarin zij werken brandgevaarlijk is. Hoewel 66 procent van de respondenten aangeeft brandveiligheid richtlijnen belangrijk te vinden, is dit voor een groot deel van de werknemers geen reden om zich aan deze voorschriften te houden. De verantwoordelijkheid hiervoor ligt zowel bij de werkgever als de werknemer. De werkgevers moet ervoor zorgen dat er brandveiligheid richtlijnen zijn en dat werknemers getraind worden. De medewerkers hebben eigen verantwoordelijkheid om de regels te kennen. Ze moeten weten wanneer ze moeten worden toegepast en wanneer niet.

Deze Fort-leergang gaat over regels op de werkvloer.

En over risico's wanneer je de regels wél houdt. Maar ook over risico's wanneer je de regels niet houdt. Dat lijkt een merkwaardige situatie, maar de praktijk van de werkvloer is er vol mee.

Een paar voorbeeldjes:
  • Beter zaken doen is belangrijk... mag je dan geen cadeau geven?
  • Integriteit natuurlijk... maar ook als je in concurrentie zit?
  • Als collega's verlink je elkaar toch nooit... maar ook niet bij fraude?
  • Met al die strenge veiligheidseisen kun je toch wel een loopje nemen... of niet?

We komen uit op zaken als riskmanagement, integriteit, fraude, bedrijfsethiek, omgaan met dilemma's en noem maar op. Deze praktijk brengen we met allerlei voorbeelden in kaart en zoeken naar de beste keuzes. In de leergang wisselen zelfstandig kritisch argumenteren en het leren van de voorbeelden van grote denkers elkaar af. Zo ontdekken de deelnemers hun eigen blinde vlek, maar verstevigen ook de basis om zelf na te denken en elkaar daarop aan te spreken.
De leergang wil iets in gang zetten: beter de achtergronden van regels begrijpen, maar ook regels bevragen om ze te verbeteren om daardoor voor alle betrokkenen een win-win situatie te bereiken.

Voor wie is de leergang bestemd

De leergang 'Regels en Risico's' vraagt geen speciale vooropleiding, maar wel aandacht voor goed- of fout-handelen; de verantwoordelijkheid die je hebt binnen een bedrijf voor bijvoorbeeld elkaars veiligheid. Bij een hoger opleidingsniveau krijgt de theoretische kant meer aandacht, bij een lager opleidingsniveau zullen de vragen meer vanuit de praktijk komen. Door de interactieve opzet en intake gesprek vooraf, leggen wij het aanknopingspunt waar de opdrachtgever het aanwijst. Hoewel de training ook individueel gevolgd kan worden, is inschrijven per afdeling van circa 10 – 15 samenwerkende deelnemers aan te bevelen. Naast persoonlijke ontwikkeling, komt dan ook het groepsproces aan de orde: hoe reageren we op elkaars manieren en hoe kunnen we dat verbeteren?

In deze training zien we ook weer duidelijk de uitgangspunten van het Fort-College: We hebben het eerst over perceptie, daar filosoferen we dan over, vervolgens kijken we naar de principes en zo komen we dan bij je bedrijfssituatie terecht! Zo kijken we daarna met een frisse blik!

Opzet en vervolg

De opzet van deze training is één dag met een afwisseling van rondleiding, presentatie en discussie. Desgewenst kan ook een sportief element worden toegevoegd of met een echte Fort-BBQ worden afgesloten. De training dag kan worden voortgezet met mediation of vervolg trainingen gericht op de unieke situatie van uw bedrijf. Ook kunnen individuele begeleidingsgesprekken worden aangevraagd.

Docenten

  • Dr. Frits Schipper verbonden aan de faculteit Filosofie van de Vrije Universiteit Amsterdam, gespecialiseerd in de filosofie van management en organisatie.
  • Remie Remmelts MA, Consultant claims, risk-management en filosofie, deskundige in de wereld van corruptie en criminaliteit.
  • Mr. drs. J. Cor Schaap, jurist en theoloog, ook werkzaam als mediator.

Locatie

De leergang wordt gehouden om de monumentale locatie van Fort Amstelhoek. Deze fortificatie is onderdeel van de Stelling van Amsterdam en staat op de lijst van het Werelderfgoed van de UNESCO. Een rondleiding op het Fort is een onderdeel van de leergang, om ‘andere werelden en de wereld van anderen’ te ontdekken.
De sfeer is authentiek en sportief.

Het programma

Dit programma wordt vooraf besproken met de bedrijfscoördinator / opdrachtgever bij de intake.
Een opzet kan zijn:

  1. 9.30 uur ontvangst met koffie
  2. 10.00 rondleiding op het Fort
  3. 10.45 presentatie / workshop
  4. 12.30 lunch
  5. 13.30 presentatie/ workshop
  6. 15.00 sportieve verwerkingen/praktijk opdrachtgever
  7. 16.30 nagesprek
  8. 17.00 sluiting en afrondende borrel
  9. 18.00 BBQ
  10. 20.00 vertrek

Toelichting op de onderdelen van het programma

Rondleiding op het Fort

De rondleiding op het Fort is de inleiding op de dag. Waar zijn we eigenlijk? Waar staan we eigenlijk? Een eerste verkenning van je eigen manier van denken en reageren op onbekende situaties.

Deelnemers ontdekken in de vreemde wereld van het Fort een aantal belangrijke thema's van toen en nu:

  • hoe mensen geselecteerd waarnemen
  • hoe we gekleurde informatie verzamelen
  • op grond waarvan we beslissingen nemen
  • hoe beslissingen er helemaal naast kunnen zitten
  • wat zijn onze motieven om te beslissen
( wat ziet een militair, wat ziet een natuurliefhebber)
( monumenten-glas…, bijzondere bloemen)
( de vijand komt altijd van die kant.. echt? )
( door de komst van vliegtuigen werd het fort zinloos)
( politiek: alleen de hoofdstad verdedigen)

Eerste presentatie / workshop

Terug in de Genieloods gaan we onze ervaringen van de rondleiding ordenen aan de hand van een casus - door de docent ingebracht of op verzoek van de bedrijfscoördinator. We zetten als het ware een aanvalsplan om ‘beslispunten’ aan te pakken. De achtergrond is een filosofisch vragenoverzicht bij morele problemen. Deelnemers oefenen dat en krijgen zo ook een gereedschapskist mee die ze ook in andere situaties kunnen gebruiken.

Ons voorbeeld is weer de brandveiligheid, maar het wordt in de leergang natuurlijk de casus die de deelnemers / coördinator aangeven)

  • wat is de kern, om welke waarden draait het
  • wie zijn er bij betrokken
  • wie is verantwoordelijk en waarvoor
  • welke informatie is van belang
  • hoe weeg je de verschillende invalshoeken af
  • tot elke voorlopige conclusies kom je
  • welke reacties verwacht je daarop
  • hoe kun je daarop inspelen
( leven en dood, veiligheid, welzijn)
( werkgever, werknemer, brandweer, O.R.)
( dat is zijn taak, dat is mijn taak..)
( instructies, vluchtplan, materiaalkennis)
( extra nooddeuren, minder opslagruimte)
( nooddeuren verplaatsen, toezicht op vrijhouden)
( zijn die kosten nodig, we hebben toch..)
( risicoanalyse, alternatieven, overleg brandweer)

Tweede presentatie/ workshop

Na 'lunch en luchten' maken we een rondje bij grote denkers en leiders uit onze wereld en hun omgang met regels. Even niet zelf denken.. maar horen wat anderen bedacht hebben. Ondertussen hebben de deelnemers wel mogelijkheid om hun eigen favoriet te kiezen en zo met elkaar en de historische figuren in gesprek te gaan. Op deze manier ontdek je wat jou het meeste aanspreekt.. maar ook hoe je collega’s daarover denken. En welke filosofie wordt in ons bedrijf aangehangen?

Een voorbeeld uit TNT "Onze Manieren":

Wij vinden het belangrijk dat onze medewerkers anderen behandelen zoals zij zelf willen worden behandeld...
De Verdragen van de Verenigde Naties over mensenrechten, over de normen van werkgeverschap, het milieu en het uitbannen van corruptie dragen bij aan een betere wereld. Mensen kunnen er op rekenen dat wij deze verdragen serieus nemen. We onderschrijven ze en brengen ze in praktijk.

Aan de orde komen de volgende 8 hoofdlijnen:

  • De gouden regel
  • Oosterse ethiek
  • De deugdethiek
  • Utilitarisme
  • Plicht ethiek
  • Rechtvaardigheid
  • Communitarisme
  • Universele waarden
Mozes Hillel Mattheus
Boeddha Confucius
Plato Aristoteles
Bentham Mill
Kant
Rawls
Hume
Rechten van de mens

Sportieve verwerkingen/praktijk opdrachtgever

Hier zijn meerdere combinaties mogelijk: een sportieve verwerking ( de boog kan niet altijd gespannen staan..) of een nadere verdieping over regels en de eigen situatie van de organisatie. Van te voren is dit met de opdrachtgever doorgesproken.

Wil men verdere verdieping?
Dan kunnen we doorstoten naar verschillende theorieën en/of praktijkvoorbeelden:

Er kan een spanning zijn tussen de waarden die een organisatie zegt voor te staan en de regels die op de werkvloer aangehouden moeten worden. Mooie woorden over waarden en normen, of gaat het toch puur om macht ? Eerder noemden we de uitgangspunten van TNT. Hoe verhouden die zich met de stelling:
‘TNT verwacht dat je het belang van het bedrijf altijd voorop stelt.’

Er blijkt ook een samenhang te zijn tussen bepaalde soorten regels en bepaalde soorten organisaties.

In de organisatie-literatuur wordt bijv. wel onderscheiden tussen een ‘machine bureaucratie’ en een ‘professionele bureaucratie’. Bij het eerste type staan strikte procedures centraal (algoritmen) bij de tweede gaat het vooral om standaardisatie van beslissingen en handeling, met een accent op normen.
Daarnaast kan worden gesproken over een ‘reflectief lerende’ organisatie.
En dan de hamvraag: wat denkt jouw organisatie te zijn.. klopt dat met jouw beleving…. En met de genoemde waardes en regels..?

Wordt gekozen voor een sportieve verwerking, dan liggen er ook heel wat spelen en activiteiten klaar voor dolle pret of nuttig vermaak:

Met een blusapparaat op je rug loop je niet zo snel… of toch sneller dan je collega met iemand in de brandweergreep op zijn rug? Eh.. hoe was die greep ook al weer..?
Vlam in de pan…. En wat dan.
Hoe nat is een blusdeken eigenlijk..

Voor opgave, kosten en verdere informatie:

Mail naar: jcschaap@fort-college.nl
Of bel:
Cor Schaap, 06 5234 6025

Postadres:
Fort-College
Postbus 97
1420 AB Uithoorn.